بیت کوین چیست؟

بیت کوین ارز دیجیتالی که پیدایش آن نتیجه رکود اقتصادی سال 2008 است؛ نتیجه ای که انقلابی در حوزه پولی و مالی ایجاد کرد.

بحران مالی سال 2008 میلادی، زنگ خطری جدی از بازی های پیچیده سیاست های مالی و غیرمالی در حوزه های مختلف بود. در اوایل دهه اول قرن 21، بازار مستغلات آمریکا رشد چشمگیری کرد و به واسطه این رشد، صنعتی بسیار قدرتمند به حساب می آمد.

با افزایش ناگهانی قیمت ها مصرف کنندگان، بانک ها و سرمایه گذاران این صنعت بدهی های هنگفتی به بار آوردند. این بحران باعث شد تا میلیون ها خانواده شغل، خانه و پس انداز خود را از دست دادند و بانک ها نیز برای جلوگیری از ورشکستگی شروع به استفاده از پول مالیات دهندگان کردند.

پس از بحران اقتصادی سال 2008، وال استریت بانک های بزرگ را  به سوء استفاده از پول وام گیرندگان، فریب مشتریان، تقلب در سیستم بانکی و مطالبه هزینه های غیر منتظره متهم کرد.

در پی این حوادث، پیشگامان بیت کوین در تلاش بودند که ارزی طراحی کنند که واسطه و هزینه های بهره را حذف کند، معاملات را شفاف کند و فساد سیستمی را کاهش دهد. در نتیجه یک سیستم غیرمتمرکز و دیجیتال ایجاد کردند که در آن مشتری بتواند هزینه های خود را کنترل کند و از کلیات سیستم اطلاع داشته باشد. براساس این تصمیمات بیت کوین در مدت زمان کوتاهی به وجود آمد.

بیت کوین،که اغلب به عنوان یک رمز ارز، ارز دیجیتال یا ارز مجازی توصیف می شود، نوعی از پول مجازی است. بیت کوین اولین پول دیجیتال بود که در سال 2009 راه اندازی شد.

بر خلاف پول های رایج هر کشوری (پول های فیاتی)، هیچ بانکی قادر به کنترل بیت کوین نیست و همچنین هیچ سیاستی توانایی دخل و تصرف و قانونگذاری در مورد این ارز دیجیتال را ندارد، پس مشکلاتی همچون نظارت بر حساب های ارزی، نوسانات زیاد قیمت و تاخیر در تبادل در مورد مهمترین ارز دیجیتال یعنی بیت کوین وجود ندارد.

می توان گفت بیت کوین مثل نسخه آنلاین پول نقد است؛ می توان از آن برای خرید محصولات و خدمات استفاده کرد. اما هنوز بسیاری از کسب و کارها بیت کوین را نمی پذیرند.

ابتدا یک جواهرفروشی زنجیره ای در آمریکا و یک بیمارستان خصوصی در ورشو، لهستان، بیت کوین را به عنوان یک واحد ارزی به رسمیت شناختند. پس از آن شرکت های بزرگی نظیر دل (DELL)، اکسپدیا (Expedia)، پی پال (PayPal) و مایکروسافت (Microsoft) نیز بیت کوین را به عنوان پول پذیرفتند و وب سایت ها به انتشار مجلات و اخبار مربوط بیت کوین پرداختند وگردهمایی هایی برای بحث در مورد این ارز رمزنگاری شده و نحوه تبادل آن برگزار شد.

بیت کوین، ارزی مجازی با پشتوانه تکنولوژی است که می توان از طریق دسترسی به شبکه آنلاین، از طریق چک و یا تبدیل به پول رایج هر کشور بیت کوین را مبادله کرد.

در حالت کلی تبادل ارز دیجیتال به شما این اجازه را می دهد که کالا و یا خدماتی را دریافت کنید و امنیت این تراکنش از طریق یک شبکه کامپیوتری یک به یک تامین می شود.

از آنجایی که شبکه بیت کوین یک شبکه صفحه باز (Open Source) است، همه کاربران به تراکنش های انجام شده در این شبکه دسترسی دارند و تایید صحت تراکنش ها توسط کاربران انجام می شود.

بیت کوین اولین ارز دیجیتال یا رمز ارز است که در سال 2009 راه اندازی شد. بیت کوین نوعی پول نقد دیجیتالی است اما بر خلاف پول های نقد رایج در کشورها (ارز فیات) هیچ بانکی قادر به کنترل آن نیست.

آنچه استفاده از بیت کوین را جذاب می کند این است که باید همانند طلا آن را استخراج کرد، قابلیت سانسور ندارد و معاملات در هر زمان و از هر مکانی با نظارت کل کاربران شبکه بیت کوین امکان پذیر است.

به دلایل زیادی بیت کوین مورد استقبال مردم در سراسر جهان قرار گرفت. از جمله این دلایل اینکه این ارز دیجیتال توسط هیچ مرجع مرکزی کنترل نمی شود و ماهیتی غیر متمرکز دارد؛ به همین دلیل از کنترل و دخالت دولت ها مصون است. دیگر اینکه به هیچ مجوزی نیاز ندارد. هرکسی با دسترسی به اینترنت می تواند آن را ارسال و یا دریافت کند.

بیت کوین پولی است که هیچ کس نمی تواند شما را از استفاده از آن منع کند و حضور دیجیتالی آن به معنای توانایی انتقال آن در سطح جهان است.

چه کسی بیت کوین را پدید آورد؟

پدید آورنده بیت کوین با نام مستعار “ساتوشی ناکاموتو” (Satoshi Nakamoto) شناخته می شود، اما اینکه این نام مستعار به یک فرد یا گروهی از افراد اطلاق می شود و یا اینکه از کجای جهان هستند، اطلاعاتی در دست نیست.

این نام اصالتا ژاپنی است اما تسلط “ساتوشی ناکاموتو” به زبان انگلیسی باعث شده است که بسیاری او را  انگلیسی تبار بدانند. خالق بیت کوین فقط مقاله سفید (White Paper: گزارشی که مشکل خاصی را مطرح می کند و برای حل آن مشکل راه حلی را ارائه می دهد) و نرم افزار بیت کوین را منتشر کرد و سپس در سال 2010 ناپدید شد.

چرا بیت کوین با ارزش است؟

بیت کوین ارزی غیر متمرکز، غیر قابل سانسور، امن و بدون محدودیت مرزی است.

این کیفیت باعث شده است که در انجام معاملات بین المللی و پرداخت هایی که افراد تمایلی به بیان هویت خود ندارند، جذاب باشد. بسیاری از افراد بیت کوین را برای مدت زمانی طولانی نگه می دارند (که با عبارت Hodling شناخته می شود).

فرایند استخراج بیت کوین فرایندی دشوار است و به دلیل تعداد محدود، به طلای دیجیتال معروف است. دارندگان بیت کوین معتقدند که این ارز دیجیتال با چنین کیفیتی و همچنین قابلیت دسترسی جهانی و نقدینگی بالا، آن را به ارزی ایده آل برای ذخیره ثروت در طولانی مدت تبدیل می کند.

فرآیند کار بیت کوین چگونه است؟

چند شخصیت فرضی را با نام های (آرش، بهار، کامران، دیبا، الهه و فربد) را در نظر بگیرید.

زمانی که آرش یک تراکنش با بهار داشته باشد، این تراکنش به سادگی انتقال پول به شیوه رایجی که انتظارش را دارید نخواهد بود. برای ثبت تراکنش بیت کوین آرش بر روی یک برگه که در معرض دید عموم افراد است بنویسد که او یک ریال به بهار انتقال داده است.

زمانی که بهار بخواهد آن یک ریال را به کامران انتقال دهد، کامران می تواند با نگاه به آن برگه بداند که تاریخچه انتقال این یک ریال چگونه بوده است.

این برگه نوع خاصی از بانک اطلاعاتی است که بلاک چین (Blockchain) نام دارد. اعضای این شبکه که به آن ها ماینر گفته می شود، همگی یک نسخه مشابه از این صفحه را بر روی سیستم خود به صورت ذخیره دارند و اطلاعات جدید برای همه ماینرها به صورت یکسان به روزرسانی خواهد شد.

مطابق تصویر بالا، زمانی که یک ماینر، بیت کوینی را به ماینر دیگر انتقال می دهد، این نقل و انتقالات در کل شبکه پخش می شود. اطلاعات این تراکنش ها در دفتر ثبتی به اسم بلاک چین ثبت می شود.

شبکه بلاک چین (Blockchain) چیست؟

بلاک چین یک دفتر ثبت رسمی آنلاین است؛ یعنی داده ها می توانند به آن اضافه شوند. زمانی که اطلاعات آن به روزرسانی می شود، اصلاح یا حذف آن غیرممکن است. بلاک چین این کار را با اضافه کردن یک الحاقیه با کد خاص خود، به بلاک قبلی در هر بلاک جدید انجام می دهد. درنتیجه هر بلاک از اطلاعات اضافه شده در بلاک بعدی با یک کد خاص پشتیبانی می کند.

این کد خاص در حقیقت یک هش (Hash) از بلاک قبلی است. هش یک کد منحصر به فرد همچون اثر انگشت است و بیانگر ثبت یک انتقال داده (ارسال یا دریافت بیت کوین) است. این هش قابلیت اصلاح و یا تغییر ندارد و به همین دلیل است که بلاک چین ساز و کاری ایمن دارد.

آیا پدیدآورنده بیت کوین و بلاک چین یک نفر است؟

بیت کوین در حقیقت نقطه اتصالی بین فناوری های موجود است. بلاک چین ساز و کاری است که در اوایل دهه 90 میلادی توسط استوارت هابر (Stuart Haber) و اسکات استورنتا (W. Scott Stornetta) برای ثبت اسناد بر مبنای زمانبندی پیشنهاد شده بود. اما تکنولوژی بلاک چین امروزی بیشتر به تکنیک های رمزنگاری برای افزایش امنیت اطلاعات و جلوگیری از تغییر آن متکی است.

در واقع بیت کوین از ترکیب فناوری های بلاک چین، کدگذاری کردن و ایده ارز دیجیتال با یک الگوریتم منحصر بفرد که توسط خالق بیت کوین طراحی شده، مبتنی بر شبکه های کامپیوتری بوجود آمده است.

ویژگی های تراکنش بیت کوین چیست؟

• غیر قابل تغییر

  پس از تایید یک تراکنش در شبکه مبادلات بیت کوین، این تراکنش توسط هیچ کسی قابلیت بازگشت و یا تغییر نخواهد داشت. اگر شما مبلغی از ارز دیجیتالی را اشتباها ارسال کنید یا هکری حساب شما را هک کند، این مبلغ به هیچ عنوان قابلیت بازیابی ندارد.

• غیر قابل شناسایی

  زمانی که شما حسابی در شبکه ایجاد می کنید و یا مبلغی را انتقال می دهید، هیچ یک از این موارد با مشخصات رسمی شما نخواهد بود. در واقع درشبکه بیت کوین و یا به طور کلی ارزهای دیجیتال اسامی و نام کاربران هیچگونه ارتباطی با مشخصات اصلی آن ها ندارد. بیت کوینی که در این شبکه دریافت می کنید از آدرسی معتبر اما غیر قابل شناسایی خواهد بود.

• سریع و جهانی

  تراکنشی که در این شبکه انجام می شود سریعا بین کاربران پخش می شود و طی چند دقیقه این تراکنش مورد تایید کاربران قرار می گیرد. از آنجایی که این تبادل تحت شبکه جهانی اینترنت انجام می شود، پس موقعیت جغرافیایی اهمیتی ندارد و تفاوتی ندارد که این تراکنش بین شما و نزدیک ترین کاربر باشد یا کاربری در دورافتاده ترین نقطه کره زمین.

• امنیت

  وجوه بیت کوین در یک سیستم رمزنگاری عمومی، محدود و قفل شده اند که فقط مالک آن حساب (حساب دارای وجه بیت کوین) با یک کلید خصوصی (مانند کلمه عبور) قابلیت دسترسی به آن وجوه را دارد. به دلیل رمزنگاری قوی، شکستن این رمز و قفل غیرممکن است.

• بدون نیاز به مجوز

  برای استفاده از ارز دیجیتال نیاز به هیچگونه مجوزی نیست. برای دستیابی به ارزهای دیجیتال و خصوصا بیت کوین صرفا نیاز است که سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز برای استخراج آن را تهیه و نصب کنید و پس از انجام فرایند استخراج، بیت کوین و یا سایر ارزهای دیجیتال را دریافت و یا ارسال کنید. هیچ فرد و یا قانونی در این باره نمی تواند مانع شما بشود.

آیا بیت کوین قانونی است؟

بیت کوین در اکثر کشورهای جهان ارزی قانونی است. بیت کوین در ایران به صورت رسمی، قانونی اعلام است و استفاده از آن نیز جرم محسوب نمی شود.

بانک مرکزی ایران در 9 دی ماه 1396 طی اعلامیه  ای به کارگیری بیت کوین و دستگاه های استخراج آن (ماینر) در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. طبق این اطلاعیه هرگونه خرید و فروش بیت کوین در بانک ها و موسسات و صرافی های دارای مجوز بانک مرکزی، ممنوع اعلام شده است.

در همین راستا شرکت فاراکوین با واردات قانونی ماینر، امکان سرمایه گذاری شما بر روی طلای دیجیتال، بیت کوین، را فراهم آورده است.